Konya Akşehir Aziz Meryem Ana Ermeni Kilisesi - Գոնիա, Ագ Շեհիր Սուրբ Աստուածածին եկեղեցի
Ardaşes S./Hocasaryan
armenian on web
Akşehir Ilçesi’ne bağlı Çimenli Mahallesi Değirmen Sokak’ta (Kevser Caddesi) yer alan Aziz Meryem Ana Ermeni Kilisesi, 1870 yılı yapımı olan ve aynı bahçeyi paylaşan papaz evi (günümüzde Gazi Mustafa Kemal İlköğretim Okulu), Gavur (Ermeni) Hamamı cemaatinden mahrum olarak varlıklarını sürdürmektedirler. Kitabe bulunmadığından yapım tarihi ve hangi azize adadığı kesinlik kazanamamıştır.
Kilisenin arka kısmında iki şapel vardır : vaftiz odası ve papaz odası.
Yapısı :
Konya Akşehir ilçesinde bulunan Ermeni Kilisesi XIX. yüzyılda yapılmıştır. Kilise ile ilgili bir kitabe bulunmadığından yapım tarihi ve hangi azize adadığı kesinlik kazanamamıştır.
Kilise dikdörtgen planlı, yığma taş ve moloz taştan yapılmış üzeri çatı ile örtülmüştür. Doğu cephede yarım kubbeli, kemerli apsisi vardır. Bu apsise dik olarak üç sahınlı, altı mermer sütunun taşıdığı kubbe örtülü orta sahını mevcuttur. Duvarlarında iki sıra halinde pencere dizileri bulunmaktadır. Yuvarlak kemerli pencerelerin dışında yuvarlak kemerli büyük nişler bulunmakta olup, pencereler bunların içerisine yerleştirilmiştir. Giriş kapısının ve üzerindeki yuvarlak kemerli pencerenin iki yanına da ikişer küçük pencere yerleştirilmiştir. Apsid kısmı dışa çıkıntılı olup, üzeri tonozla örtülüdür.
Tarihi kilisenin yapısı; moloz kesme taş ve tuğla malzeme ile inşa edilmiştir. Batı yönündeki duvarın orta bölümünden, sade ahşap malzemeli, iki kanatlı, dikdörtgen formlu kapıdan, yapının içine girilmektedir. Doğu cephede yarım kubbeli, kemerli apsisi vardır. Bu apsise dik olarak üç sahınlı, altı mermer sütunun taşıdığı kubbe örtülü orta sahını mevcuttur. Giriş cephesi yönünde, giriş sahınında, asma kata çıkmayı sağlayan çift yönde, ahşap müştemilatları yer almaktadır. Pencereleri, her iki katta da basık ve kemerli, farklı ebatlarda taş ve imitasyon taş görünümlü kabartma sıvalı, pencere sövelidir. Taşınmazın ve müştemilatlarının üzeri, kiremit örtülü, kırma çatılıdır. Şu anki durum itibariyle, iç – dış duvarlarda sıvaların döküldüğü, taş malzemeler arasındaki derzlerin bozulduğu, bazı tuğlaların eridiği, duvar içlerindeki sıva dökülmelerinin çeşitli dönemlerde üst üste yapılması nedeniyle, en alt bölümdeki orijinal renkli fresklerin kapatıldığı görülüyor.
Tarihi kilise,yıllar içinde uzun süre gübre deposu olarak kullanıldı, belediyenin jeneratörüne ev sahipliği yaptı. Yakın geçmişte içerisinde tiyatro bile oynatıldı. Kilisenin bahçesinde bulunan Gazi M. Kemal Ilkokulu ile iç içedir. 1870 yılı yapımı tarihi bina, okula çevrilmeden önce kilisede görevli Papaz’ın evi olarak kullanılıyordu.