En eski tas ve mermer ocaklarından. Uzak ama gezilmesi gereken yerlerden

Belediyenin ve turizm müdürlüğünün ilgilenmesi gereken bir yer

Bazda mağaraları güzel değil. İçi çok pisletilmiş. Piknikler yapılmış. Pislikler olduğu gibi içinde kalmış. Kokuyor ve yıkılmaya başlamış

Doğal bir oluşum olmamasına rağmen bizi çok etkiledi. Yanınızda güçlü bir fener olması, göremediğiniz derinliklerle ilgili fikriniz olması bakımından faydalı olabilir.
Güvercinler buralarda yaşıyor, korkanlar için biraz ürkütücü olabilir.
Halk ahır olarak kullanabileceği yerleri bellemiş, acımamış, hayvanlarına ev yapmış oralarda. Ama devlet, halk kıymetini bilmeyince zaten ne yapılabilir..! Kesinlikle yeterince değeri bilinmeyen bir yer olduğunu düşünüyorum.
İçerisi serin ve labirent gibi. Biraz da parça parça bir maden. Bir oradan, bir 500metre ilerden, bir yolun karşısından vs vs girebiliyorsunuz. He, bu girişler aynı yerlere ulaşmıyorlar sonuç olarak tabi, hepsi başka başka.
Çevre evlerin çocukları geliyor peşinize, yardımcı olmak istiyorlar ama karşılığında bir şeyler de bekliyorlar elbette. Onlar için neredeyse oyun alanı gibi olduğu için bilmedikleri yeri yok madenin.
Epey yol geldik ama değdi.

Bazda Mağarası, Şanlıurfa’nın Harran ilçesi yakınlarında yer alan ve antik dönem taş ocağı olarak kullanıldığı düşünülen etkileyici bir yapıdır. Bölgedeki büyük yapı taşlarının çıkarıldığı bu alan, hem büyüklüğü hem de düzgün kesilmiş taş duvarlarıyla dikkat çeker. Özellikle tarihi yapı teknikleri, işçilik izleri ve oyulmuş galerileri sayesinde hem mimarlık hem de arkeoloji açısından önemli bir alan olarak değerlendirilir. Ancak ne yazık ki bu kıymetli yapının bugünkü durumu bu potansiyeli yansıtmaktan çok uzak.

Ziyaretimiz sırasında mağaranın oldukça bakımsız olduğunu, içerisine çocuk bezi, çöp ve evsel atıkların fırlatıldığını gözlemledik. Anladığımız kadarıyla yakındaki köy sakinleri arasında bir bölünmüşlük var ve yukarıdaki bazı evlerden çöpler doğrudan bu alana atılıyor. Şanlıurfa; Göbeklitepe, Karahantepe, Soğmatar ve Bazda gibi insanlık tarihine yön verecek değerlere sahip bir coğrafya. Merkezde yerel yönetimlerin bu alanların maddi getirisine odaklandığı görülüyor; tanıtım var ama altyapı, koruma ve denetim yetersiz. Ne yazık ki bölge halkının da bu mirasa yeterince sahip çıktığı şüpheli. Bu toprakların sadece turist getiren değil, aynı zamanda dünya kültür mirasının bir parçası olduğunu kavramak, hem yöneticilerin hem de halkın ortak sorumluluğudur. Aksi halde bu değerli yapılar ilgisizlik içinde yok olma riskiyle karşı karşıya kalabilir.

Aslına bakarsanız hiç bir şey yok. Eski bir taş ocağı. Giriş kapalı. Köyden bir cocuk anlatıyor. Biraz da harçlık istiyor. Giderken yaktığınız akaryakıta yazık. Girişi kapatılmış. Uzaktan bakabilirsiniz. İçine girilmiyor maalesef.

13. yüzyıldan beri kullanımı olduğu bilinen taş ocağı mağaraları. Günümüzde artık tarihi bir alan statüsünde belki ama gittiğinizde karşılaşacağınız manzara hiç de öyle olmayacak, peşin peşin söyleyeyim. Çevrede sağlı sollu mağaralar var. Yokuş yukarı doğru durduğunuzda sağınızdaki mağaralar ahır olarak değerlendiriliyor. Bulunduğum yerden erişebilecek bir rota göremedim, ve de aktif olarak küçükbaş hayvanlar geçmekteydi, o yüzden gidemedim. Sol tarafta gezilebilecek iki tane mağara var. Birisi yine ahır olarak değerlendirilmekte. Diğerinin içerisi gezilebilir durumda. Ahır olana da girebildim, yandakiyle benzer yapılar burada da mevcut. Burası ile alakalı önemli bir not, sanırım tabanda hayvanların üstünde konak yaşayan minik böceklerden vardı, şort giymiştim, ayak bileklerime ve ayakkabıma baktığımda minik böceklerden gördüm ve onları ayıkladım telaşla. Bu ahır olarak kullanılacak olana girecekseniz dikkatli olmakta fayda var.

Burayı da gezdikten sonra köyün içine doğru eğim yukarı yürüdüğünüzde mermer kaplı bir yolun başına geleceksiniz. Bilgilendirici bir tabela mevcut. Sola doğru gittiğinizde biraz daha denetimli gibi duran, en azından parmaklıklı bir kapısı olan bir taş ocağı var. Diğerlerinden daha büyük. Bu taş ocağı mağaraları kendi içinde kıvrılarak ilerliyor. Bir yerden sonra telefonun ışığını açmak gerekiyor. Biraz ürkütücü olabiliyor fakat ben sıkıntılı birşeye denk gelmedim, bu satırları rahat şekilde yazabiliyorum akşamında. Taş ocağı mağaralarının en ihtişamlısı o mermer yolun sonunda yer alıyor. Fakat burada işler biraz değişiyor, çünkü diğer yorumlarda da bahsedildiği üzere, burası yöre halkın mesire alanı halini almış. Örtüsünü, minderini alan boş bulduğu yere yerleşmiş. Etraf motorsiklet pazarı kıvamında. Sosyal anksiyete testi kıvamında bir rota. Fakat sizi garanti ediyorum, içeride karşılaşacağınız “doğal” manzaralar gerçekten büyüleyici. Bunun yanında üzülerek, duvarlara sprey boyayla saçma salak yazılması, etrafta çöplerin bırakılması ve arabayla köye girer girmez kokunuzu alış size yapışıp para karşılığı kolpa hikayeler anlatıp para bekleyen çocuklar gibi gerçeklerle de yüzleşmek zorundayız. Buradaki çocuklar şanslarını çok zorlamıyorlar. Rahat sıyrılabiliyorsunuz.

Baştan sona Moria madenleri havasında gezilen mağaralar. Gerçekten hissiyat olarak büyüleyici. Moria’dan ayrılıp Türkiye gerçeğine insanlık tarihine saygısız olabilme, etrafa attığımız çöpleri kendimize yakıştırmamız, koşup gelip size yapışıp birşeyler anlatıp para koparmak isteyen çocuklar ve en olmadık yerde bile uygunsuzca piknik yapılabilinen sahnelerin varlığıyla dönmüş oluyorsunuz çok uzaklaşamadan. En kısa zamanda derlenmesi umuduyla. İnsanı zorlayan unsurları olsa da birşekilde gezilip görülmesi gereken bir yer, benim en’ler listemde üst sıraları zorlayan bir yer oldu.

Okadar yolu kapalı demir kapıları görmek için gitmişiz.

Gitmeye değer. Güvenlik zayıf. Kaymaz Ayakkabı önerilir. Çocukla gidiyorsanız temkinli ve tedbirli olmanızda fayda var. Köyün çocukları rehberlik etti.

Kilometrelerce yol gidip yaşanılan bir hayal kırıklığından baska bir sey degil. Mağaranın dibinde evi olan bir amcanın sağdaki mağaraya gidin soldaki pislik içinde, les gibi demesiyle sağdaki mağaraya yöneldik. Mağaranın girişine yapılmış demir kapıdan içeriye bakınca magaranin ilerisinde tam ortada bir motosiklet ve hemen motosikletin yanında yere örtü serip yatmakta olan bir mağara insanı karşıladı bizi. Magaranin içerisinden baska homo habilis sesleri geliyordu. Mağarada ilerleyip en uc kısma gelince aşağıda çember oluşturup taşlara oturup bir seyler içen o ilkel varlıkları gördük. İster istemez tedirgin olduk ve mağarayi gezemeden çıktık. Yoksa magara gezilmeye değer bir yerdi bence ama ilkelligin kurbanı olmus. İnsanlar serinlemek ve alkol almak icin kullanıyor. Alkol ve idrar kokusu her yeri sarmıştı. Bakımı yapılıp denetlenen bir yer olsa keşke. Buraya sahip cikilmali.

yüzyıllar boyunca taş ocağı olarak kullanılmış, bunun sonucunda da dev mağaralar oluşmuş. Benzersiz bir mekan. Daha önce de defalarca gitmiştim. Bu kez daha bakımlı buldum.
Yolu da yapıldığı için ulaşım kolaylaşmış.