İlk fotoğraf, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ilân edilmesinin ardından İstanbul Yahudi Cemaati’nin tarihi Bizans’a kadar uzanan Balat’taki Ahrida Sinagogu’nda düzenlediği, Sultan İkinci Abdülhamit’e, devlete ve cephede savaşan Osmanlı ordusuna sağlık, esenlik ve muvaffakiyet duası törenini gösteren bir gravür. Bayraklarla süslenmiş sinagogtaki törende sol tarafta bir sandalyede oturur vaziyette görülen kişi, Sultan’ı temsilen dua törenine gelen Sadrazam İbrahim Edhem Paşa’dan başkası değil. Kendisi çok ilginç bir kişilik, bir Google’layın derim altınlarım. Sakız Adası’ndan İstanbul’a getirilen bir Rum çocuk olarak başlayan ve sonrasında Dışişleri Bakanlığı, Berlin ve Paris Büyükelçiliği, sadrazamlık ile geçen bir ömür... Kendisinin Türk entelektüel ve sanat hayatına büyük katkılarda bulunan çok sayıda çocuğu ve torunlarından birisi ise, akademik dünyanın aşina olduğu, Boğaziçi Üniversitesi’ndeki meşhur tarihçi Ethem Eldem. İkinci fotoğraf ise aynı sinagogun tam 142 sene sonra geçen gün çektiğim hâli. Majestik!
